Jak zapobiec jaskrze? Profilaktyka

26.08.202511.09.2025 | przez dlviadmn

Jaskra to jedna z najgroźniejszych chorób oczu, która rozwija się powoli i często przez wiele lat nie daje wyraźnych objawów. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty na świecie. Niestety, wiele osób dowiaduje się o niej dopiero wtedy, gdy uszkodzenia wzroku są już poważne. Zobacz, jak zapobiec jaskrze, jakie badania warto wykonywać i które nawyki wprowadzić do codziennego życia.

Dlaczego jaskra jest tak niebezpieczna?

Jaskra polega na postępującym uszkodzeniu nerwu wzrokowego – struktury, która przesyła informacje z oka do mózgu. Najczęściej związana jest z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym, ale to nie jedyny czynnik. Choroba może rozwijać się także u osób z prawidłowym ciśnieniem oka, jeśli występują inne predyspozycje.

Problem w tym, że jaskra przez długi czas nie objawia się pod postacią dolegliwości i nie pogarsza wyraźnie ostrości widzenia. Zmiany zaczynają się od stopniowego zawężania pola widzenia, czego pacjent może nie zauważyć, gdyż mózg „uzupełnia luki”. Kiedy pojawiają się wyraźne objawy, choroba jest zazwyczaj już w zaawansowanym stadium.

Regularne badania to fundament profilaktyki jaskry

Najskuteczniejszym sposobem, który pozwoli zapobiegać rozwojowi jaskry, są regularne wizyty u okulisty i badanie wzroku. Nawet jeśli nie odczuwasz żadnych dolegliwości, warto raz na 2 lata sprawdzić kondycję oczu, a po 40. roku życia robić to jeszcze częściej.

Do najważniejszych badań profilaktycznych należą:

• pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego – podwyższone wartości to jeden z głównych czynników ryzyka;
• badanie dna oka – pozwala ocenić wygląd tarczy nerwu wzrokowego;
• perymetria (badanie pola widzenia) – wykrywa ubytki, których pacjent nie zauważa;
• OCT (optyczna koherentna tomografia) – nowoczesna metoda obrazowania włókien nerwowych.

Jaskra – jak zapobiegać jej rozwojowi? 

To nie tylko kwestia badań, ale również tego, jakich wyborów dokonujemy na co dzień. Na kondycję oczu wpływa również to, jak dbasz cały organizm, dlatego warto:

• pamiętać o aktywności fizycznej – ruch poprawia krążenie, również w obrębie gałki ocznej. Wystarczy codzienny spacer, joga czy pływanie;
• zdrowo się odżywiać – dieta bogata w antyoksydanty wspiera nerw wzrokowy. Zielone warzywa liściaste, owoce jagodowe, marchew, ryby morskie i orzechy to doskonałe źródła składników odżywczych;
• unikać używek – palenie tytoniu osłabia naczynia krwionośne, a alkohol w nadmiarze może sprzyjać skokom ciśnienia.
• dbać o sen i redukcję stresu – chroniczny stres i brak odpoczynku negatywnie wpływają na zdrowie oczu.

Jak jeszcze zapobiegać jaskrze? Codzienna profilaktyka

• Chroń oczy przed słońcem – wybieraj okulary z filtrem UV.
• Rób przerwy przy pracy przy komputerze – zasada 20-20-20 (co 20 minut patrz na 20 sekund na obiekt oddalony o 20 stóp, czyli około 6 metrów) pozwala zredukować zmęczenie oczu.
• Dbaj o prawidłowe ciśnienie tętnicze – zarówno nadciśnienie, jak i zbyt niskie ciśnienie mogą szkodzić oczom.

Choć każdy z nas powinien dbać o oczy, są grupy osób, dla których profilaktyka jaskry powinna być absolutnym priorytetem. Są to:

• osoby po 40. roku życia;
• osoby z rodzinną historią jaskry;
• pacjenci z cukrzycą, chorobami układu krążenia czy migrenami;
• krótkowidze i dalekowidze;
• osoby przewlekle leczone kortykosteroidami.

Jeśli należysz do jednej z tych grup, nie odkładaj wizyty u okulisty na później. Pamiętaj, że nie możemy całkowicie wyeliminować ryzyka, ale możemy je znacząco zmniejszyć i wykryć chorobę na czas. Nie czekaj, aż pojawią się pierwsze objawy – bo wtedy może być za późno. 

Masz wątpliwości? Poznaj więcej informacji na temat diagnostyki i leczenia jaskry w Delavi.