Obrzęk plamki żółtej. Objawy, przyczyny i leczenie

19.03.202519.03.2025 | przez dlviadmn

Plamka żółta to obszar siatkówki oka odpowiedzialny za ostre widzenie centralne. Obrzęk plamki żółtej może znacznie pogorszyć jakość widzenia, a w skrajnych przypadkach prowadzić do nieodwracalnej utraty wzroku. Choroba ta może mieć różne przyczyny i wymaga precyzyjnej diagnostyki oraz odpowiedniego leczenia.

Czym jest obrzęk plamki żółtej?

Obrzęk plamki żółtej to stan patologiczny, w którym dochodzi do nagromadzenia płynu w centralnej części siatkówki oka, zwanej plamką żółtą. Plamka żółta jest odpowiedzialna za ostre widzenie centralne oraz rozróżnianie kolorów. Gromadzenie się płynu w tym obszarze prowadzi do pogrubienia siatkówki i zaburzeń funkcji fotoreceptorów, skutkując pogorszeniem jakości widzenia.

Objawy obrzęku plamki żółtej

Objawy obrzęku plamki żółtej mogą różnić się w zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania schorzenia. Do najczęstszych symptomów należą jednak niewyraźny obraz, ciemne plamy czy też zmniejszona percepcja kolorów.

• Zaburzenia widzenia centralnego: Pacjenci często skarżą się na zamglone lub zniekształcone widzenie w centralnej części pola widzenia, co utrudnia czytanie, pisanie czy rozpoznawanie twarzy.
• Zniekształcenie obrazu: Proste linie mogą wydawać się falujące lub krzywe, a kształty obiektów mogą być zniekształcone.
• Obniżona ostrość wzroku: Trudności z dostrzeganiem drobnych szczegółów zarówno z bliska, jak i z daleka.
• Zmniejszona percepcja kolorów: Kolory mogą wydawać się mniej intensywne lub wyblakłe.
• Ciemne plamy w polu widzenia: Pojawienie się ciemnych lub szarych plam w centralnej części pola widzenia.

Warto zauważyć, że obrzęk plamki żółtej może rozwijać się stopniowo, a początkowe objawy mogą być subtelne. Dlatego regularne badania okulistyczne są kluczowe dla wczesnego wykrycia i skutecznego leczenia tego schorzenia.

Przyczyny obrzęku plamki żółtej

Obrzęk plamki żółtej może być spowodowany różnymi czynnikami. Do przyczyn można zaliczyć:

• Cukrzycowy obrzęk plamki (DME): Przewlekła hiperglikemia u osób z cukrzycą prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych siatkówki, powodując ich nieszczelność i wyciek płynu do plamki żółtej. DME jest jedną z głównych przyczyn utraty wzroku u osób z cukrzycą. 
• Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD): To schorzenie dotyka głównie osoby po 50. roku życia i prowadzi do degeneracji plamki żółtej. W postaci wysiękowej AMD dochodzi do tworzenia nieprawidłowych naczyń krwionośnych, które mogą przeciekać, powodując obrzęk. 
• Zakrzep żyły środkowej siatkówki: Zablokowanie odpływu krwi z siatkówki prowadzi do wzrostu ciśnienia i wycieku płynu, co może skutkować obrzękiem plamki.
• Zapalenie błony naczyniowej oka: Procesy zapalne w obrębie oka mogą prowadzić do zwiększonej przepuszczalności naczyń i gromadzenia się płynu w plamce żółtej.
• Powikłania pooperacyjne: Obrzęk plamki może wystąpić jako powikłanie po operacjach okulistycznych, takich jak usunięcie zaćmy. Stan ten jest znany jako torbielowaty obrzęk plamki żółtej. 
• Nadciśnienie tętnicze: Podwyższone ciśnienie krwi może uszkadzać naczynia siatkówki, prowadząc do ich nieszczelności i obrzęku plamki.
• Choroby zapalne i autoimmunologiczne: Schorzenia takie jak toczeń rumieniowaty układowy czy sarkoidoza mogą wpływać na stan naczyń siatkówki i prowadzić do obrzęku.

Metody leczenia obrzęku plamki żółtej

Dobór terapii zależy od przyczyny obrzęku oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Jednym z najskuteczniejszych sposobów leczenia obrzęku plamki żółtej, zwłaszcza w przebiegu cukrzycowego obrzęku plamki (DME) i wysiękowego AMD, jest stosowanie iniekcji doszklistkowych leków anty-VEGF (vascular endothelial growth factor inhibitors).

Fotokoagulacja laserowa to metoda stosowana głównie w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki i zakrzepów żylnych siatkówki. Podczas zabiegu wiązka lasera zamyka przeciekające naczynia krwionośne, ograniczając nagromadzenie płynu w plamce żółtej. Obecnie laseroterapia jest rzadziej stosowana niż terapia anty-VEGF, ale w niektórych przypadkach pozostaje skuteczną opcją terapeutyczną. 

Podsumowanie

Obrzęk plamki żółtej to poważne schorzenie, które może prowadzić do trwałej utraty wzroku, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone. Objawy, takie jak zaburzenia widzenia centralnego, zniekształcenie obrazu i spadek ostrości wzroku, wymagają natychmiastowej konsultacji okulistycznej. Dzięki nowoczesnym metodom leczenia takim jak iniekcje anty-VEGF, czy laseroterapia, możliwe jest skuteczne zarządzanie tym schorzeniem. 

Warto także dodać, że regularne badania wzroku, zdrowy tryb życia i kontrola chorób przewlekłych stanowią kluczowe elementy profilaktyki, które mogą pomóc w ochronie wzroku na długie lata.

Przeczytaj także: Femtolasik – na czym polega ta metoda korekcji wzroku?