Co to jest siatkówczak? 

08.12.202322.11.2023 | przez dlviadmn

Siatkówczak to jeden z najczęściej występujących nowotworów oczu u dzieci, wzbudzający duże zainteresowanie wśród specjalistów okulistyki i onkologii. Jego wczesne rozpoznanie i odpowiednio dobrane metody leczenia mogą znacząco wpłynąć na rokowania i jakość życia małych pacjentów. W niniejszym artykule omówimy podstawowe fakty na temat tej choroby, w tym przyczyny, symptomy i dostępne ścieżki leczenia siatkówczaka.

Co to jest siatkówczak oka?

Siatkówczak, znany również jako retinoblastoma, jest rzadkim typem nowotworu oka, który najczęściej dotyka małe dzieci, zwykle przed piątym rokiem życia (częstość występowania 1:25 000 urodzeń). To złośliwy guz wywodzący się z komórek siatkówki, której zadaniem jest odbieranie i przekazywanie obrazów do mózgu. Co istotne, obecne metody leczenia pozwalają nawet w 90 proc. przypadków uratować życie chorego dziecka, a także zachować użyteczny stopień widzenia w przynajmniej jednym oku.

Siatkówczak u dzieci – jakie są objawy?

Pierwsze objawy siatkówczaka pojawiają się najczęściej już przed pierwszym rokiem życia. Zazwyczaj głównym symptomem jest biały odblask pochodzący z dna oka, a także zez. Jeśli pojawił się ten ostatni, to oznacza to, iż choroba zajęła już plamkę żółtą.

Jeśli chodzi o inne objawy siatkówczaka u dzieci, to są one dość rzadkie i właściwe dla bardziej zaawansowanych postaci choroby. Przykładem jest np. jaskra albo inne zabarwienie tęczówek. Natomiast w stadium zaawansowanym może mieć miejsce nawet pęknięcie gałki ocznej.

Jak rozpoznaje się chorobę?

Metod diagnostycznych jest kilka. Najbardziej miarodajną jest wziernikowanie pośrednie, które pozwala wykryć znaczną większość przypadków... Specjaliści stosują także ultrasonografię oraz tomografię komputerową. Dzięki nim można dostrzec zwapnienia w obrębie guza, a także wykryć zmiany nowotworowe poza gałką oczną.

Warto wspomnieć też o rezonansie magnetycznym, choć ten sprawdza się jedynie do oceny nacieków nowotworowych, a także możliwych przerzutów.

Jak leczy się siatkówczaka oka?

Jak wspomnieliśmy, stopień wyleczalności jest wysoki. Jest to możliwe zazwyczaj dzięki połączeniu kilku metod, spośród których najważniejsze to:

• chemioterapia – często stanowi pierwszy etap leczenia, szczególnie jeśli guz jest duży lub występuje w obu oczach. Jej celem jest zmniejszenie guzów, aby inne metody leczenia były bardziej skuteczne,
• laseroterapia – wykorzystuje laser do niszczenia komórek nowotworowych. Często stosowana po chemioterapii w celu zlikwidowania pozostałych komórek chorobowych,
• krioterapia – to zabieg polegający na zamrażaniu komórek nowotworowych, który jest stosowany w przypadku mniejszych guzów,
• radioterapia – polega na skierowanym użyciu promieniowania do niszczenia komórek nowotworowych,
• enukleacja – to chirurgiczne usunięcie oka, które może być konieczne w przypadku dużych guzów niereagujących na inne metody leczenia, lub jeśli guz grozi rozprzestrzenieniem się nowotworu poza oko,
• witrektomia – w niektórych przypadkach, kiedy siatkówczak jest zlokalizowany w ciele szklistym oka, może być konieczne usunięcie ciała szklistego.

Należy pamiętać, że stopień wyleczalności uzależniony jest od tego, jak zaawansowany jest siatkówczak oka, gdzie jest zlokalizowany oraz jak reaguje na pierwsze, podjęte próby leczenia.

Czy istnieje możliwość zapobiegania siatkówczakowi oka?

Część osób zastanawia się również, czy istnieje możliwość zapobiegania chorobie. Generalnie wszystko skupia się na genetyce, dlatego pacjenci, którzy mieli obuoczną postać guza, najprawdopodobniej przekażą tę chorobę dzieciom (nawet 50 proc. prawdopodobieństwa).

Siatkówczak oka jest możliwy do wyleczenia, jednak w przypadku dostrzeżenia objawów bardzo ważne jest to, aby szybko zgłosić się do lekarza, który wskaże dalsze etapy postępowania.

Chcesz dowiedzieć się więcej lub podjąć się diagnostyki wady wzroku? Sprawdź, jak może pomóc Ci nasza poradnia okulistyczna.