Akomodacja oka – czym jest i na czym polegają jej zaburzenia?

13.11.2023 | przez dlviadmn

Akomodacja oka to proces dostosowania widzenia w różnych odległościach. Nie zawsze działa prawidłowo i w takiej sytuacji może powodować szereg problemów. Sprawdźmy, na czym dokładnie polega, a także co zrobić, gdy działa niewłaściwie. Serdecznie zachęcamy do lektury.

Co to jest akomodacja oka?

Akomodacja oka umożliwia prawidłowe postrzeganie obiektów, które znajdują się w różnych odległościach. To skomplikowany proces, dzięki któremu kształt soczewki dostosowuje się do odległości, w jakiej patrzymy na konkretny przedmiot (przyczyniają się do tego odpowiednie skurcze tzw. mięśnia rzęskowego). Jest więc absolutnie niezbędna do prawidłowego oraz wyraźnego widzenia. Problemy z akomodacją mogą mieć różną przyczynę, z których większość można leczyć

Na czym polegają zaburzenia akomodacji oka?

Zaburzenia akomodacji oka to w praktyce pogorszenie elastyczności soczewki, czyli jej zdolności do prawidłowego skurczu. Zazwyczaj jest to problem pojawiający się u osób, które ukończyły 40. rok życia, co wynika z faktu, że procesy starzenia dotykają również naszych oczu. Soczewki tracą więc swoją elastyczność, co jest sytuacją zupełnie naturalną. W takiej sytuacji mówi się o presbiopii, czyli starczowzroczności, która jest procesem postępującym aż do momentu, gdy oko w sposób całkowity traci zdolność do akomodacji.

Zdarza się jednak również, że problemy z akomodacją wynikają z chorób wzroku, urazów głowy, a także nadmiernego spożywania alkoholu. Coraz częściej pojawiają się dodatkowo u młodych osób pracujących przed komputerem, gdzie zmęczenie oczu generuje taki problem. Powodem może stać się również nieprawidłowo skorygowana wada wzroku

Jak dbać o oczy pracując przy komputerze? Sprawdź najważniejsze wskazówki, dzięki którym zmniejszysz ryzyko wad wzroku oraz ich pogłębiania się w miarę upływu czasu.

Choroby skutkujące problemami z akomodacją

Za kłopoty z akomodacją mogą odpowiadać też różnego rodzaju choroby, nie zawsze bezpośrednio powiązane z narządem wzroku, takie jak:

• cukrzyca,
• choroby neurologiczne,
• czynniki genetyczne.

Każda z nich obliguje Pacjenta do regularnych konsultacji okulistycznych. Dzięki temu zyskujemy pewność, że nie przeoczymy niczego istotnego w kwestii kondycji narządu wzroku.

Drugim rodzajem zaburzeń akomodacji, tuż po presbiopii jest tzw. spazm akomodacyjny. Może on wynikać z urazu, choroby układu nerwowego, ale także zmęczenia, a nawet  napięcia emocjonalnego. Objawy zdają się być bardzo podobne do typowej starczowzroczności. Oprócz problemów z czytaniem, czy bólu głowy mogą pojawiać się zmęczenie oczu i podwójne widzenie…

Przebieg leczenia nieprawidłowej akomodacji oka

Takie zaburzenia mogą być korygowane na wiele różnych sposobów. Pierwszym, podstawowym sposobem jest odpowiednio dobrana korekcja okularowa. Idealnym rozwiązaniem może być  zastosowanie okularów progresywnych, które charakteryzują się dzieleniem szkieł na część dolną oraz górną. Dolna pozwala na ostre widzenie z bliży, natomiast górna na ostre widzenie z dali.

Alternatywną dla okularów metodą są soczewki kontaktowe, również multifokalne, które działają na podobnej zasadzie co okulary progresywne.

Najmniej uciążliwym na co dzień rozwiązaniem są zabiegi chirurgiczne wykonywane w tym zakresie. Mniej inwazyjna laserowa korekcja wady wzroku, która pozwala przy odpowiednim wymodelowaniu kształtu rogówki uzyskać ostre widzenie obuoczne. Bardziej inwazyjna, ale też mająca jednak więcej korzyści, refrakcyjna wymiana soczewki. Dzięki wszczepionemu implantowi zyskujemy dobre widzenie na każdą odległość. Warto więc rozważyć rozwiązanie tego problemu z pomocą chirurga okulisty. 

Ćwiczenia na akomodację oka

Najprostszym sposobem na czasowe, chociaż zapanowanie nad postępującym zaburzeniem akomodacji jest szereg ćwiczeń. Są one bardzo łatwe do wykonania i można wykonywać je właściwie wszędzie, bez dodatkowego sprzętu. 

Przykładem jest odsuwanie i przysuwanie tekstu podczas czytania (najlepiej ćwiczyć każde oko z osobna). Inne ćwiczenie polega na spoglądaniu za okno, najlepiej na bardziej oddalony obiekt (jedno oko zakryte, drugie spoglądające). Trzeba przyglądać się mu przez około 20 sekund i kolejno przerzucić wzrok na obiekt znajdujący się w niewielkiej odległości. Znów należy wytrzymać około 20 sekund i powtórzyć serię w przypadku drugiego oka.

Aby takie ćwiczenia były najbardziej skuteczne, akomodację najlepiej ćwiczyć codziennie, przynajmniej przez kilka minut.

Problemy z akomodacją oka nie są rzadką przypadłością i dotykają prędzej czy później każdego pacjenta… Można jednak zapobiegać szybkiemu postępowi dolegliwości. ,  I jak w przypadku każdego okulistycznego problemu, konieczne są regularne kontrole w poradni okulistycznej pozwalające na przeprowadzenie badań oraz diagnostyki. Niezwykle istotne jest także odpowiednie korygowanie posiadanej wady wzroku. Warto o tym pamiętać wybierając doświadczonego specjalistę, który zaopiekuje się naszym wzrokiem…